Kroatië
Volgens de jachtstatistieken van 1894 kwamen er destijds overal in Kroatië wolven voor. En in alle provincies werden recordaantallen wolven geschoten.
Na een periode van bijna-uitroeiing nam de wolvenpopulatie in Kroatië weer langzaam toe in het begin van de jaren negentig van de vorige eeuw, nadat het land zich had losgemaakt van Joegoslavië.
Sinds 1995 zijn wolven in Kroatië een beschermde diersoort. Er staan hoge boetes op het opzettelijk doden van een wolf. De overheid betaalt een schadevergoeding aan eigenaars die landbouwdieren verliezen door een wolvenaanval. Daarmee is Kroatië een absoluut lichtpunt in de Balkan, want in de buurlanden die geen lid zijn van de Europese Unie heersen nog ronduit middeleeuwse toestanden. Toch sterft ook in Kroatië een groot aantal wolven door illegale jacht.
Vandaag heeft Kroatië een stabiele populatie van ongeveer 200 wolven. De Kroatische wolven vormen één populatie met die van de buurlanden Slovenië, Bosnië-Herzegovina, Servië en Montenegro. De wolven leven vooral in de Dinarische Alpen, in een strook die van de grens met Slovenië in het noorden tot de grens met Montenegro in het zuiden loopt, parallel met de Adriatische kust.
In het noordoosten, tussen Zagreb en de grens met Hongarije en Servië, zijn ze nauwelijks aanwezig. Belangrijke bolwerken zijn onder andere de bergen van Gorski Kotar en Risnjak National Park in het noorden en het Velebitgebergte. Ook in het zuidelijker gelegen Dalmatië komen wolven voor, onder meer in Krka National Park, aan de voet van de Dinarische Alpen.
Bosnië-Herzegovina
Bosnië-Herzegovina heeft ongeveer400wolven op zijn grondgebied, al beweren jagers dat het aantal dubbel zo hoog ligt. Dat laatste is een doorzichtige truc om meer afschot te kunnen verantwoorden. Een beschermde status is er niet. Aangezien Bosnië-Herzegovina geen lid is van de Europese Unie, is de Habitatrichtlijn er niet van kracht. Op veel plaatsen wordt de wolf nog altijd gezien als jachtwild. Trofeejagers verdringen elkaar om ‘hun’ exemplaar te kunnen schieten.
De wolf komt in Bosnië-Herzegovina vooral voor op beboste heuvels en in bergachtige gebieden, maar zelden boven de boomgrens. De grootste concentratie wolven bevindt zich in het meest noordelijke deel van de Dinarische Alpen op het Bosnische grondgebied.
Servië (met Kosovo en Montenegro)
De voormalige statenunie van Servië en Montenegro herbergt een min of meer stabiele populatie van 800 wolven. Ook hier beweren jagers dat het aantal hoger ligt om toch maar afschot te kunnen claimen.
De dieren komen vooral voor in de Dinarische Alpen, in het zuidelijk deel van Servië, in Kosovo en in Montenegro. Er is geen wettelijke bescherming, behalve in de noordelijke regio Vojvodina, waar een kwetsbare Karpatenpopulatie leeft, en in Kosovo, waar autonoom bestuur voor een afwijkende keuze zorgde. De wolven in zuidelijk Servië worden het hele jaar door bejaagd tijdens georganiseerde drijfjachten.
Servië en Montenegro zijn ware bananenrepublieken wat de omgang met grote predatoren betreft. De bevoegde overheden zijn volstrekt onbekwaam en bovendien corrupt. Jagers vanuit de hele wereld weten dergelijke wingewesten te vinden om er te komen doen wat thuis al lang verboden is.
Noord-Macedonië
Noord-Macedonië heeft een populatie van 800 à 1.000 wolven. De laatste ietwat betrouwbare telling dateert al van 2005, wat alles zegt over de situatie in het land.
Het verspreidingsgebied van de wolf in Noord-Macedonië omvat het grootste deel van de bergachtige gebieden van het land. Alleen in de centrale vlakte is de soort afwezig. De Noord-Macedonische wolvenpopulatie vormt één geheel met die van de buurlanden Servië, Kosovo, Albanië, Griekenland en Bulgarije.
In Noord-Macedonië geniet de wolf geen enkele bescherming. Elk jaar worden er jachtquota vastgelegd die schommelen tussen 200 en 400 exemplaren. Bovendien beloont het ministerie van Landbouw, Bosbouw en Waterbeheer het doden van wolven met een premie van ongeveer 45 euro per karkas. Tussen 1999 en 2007 werden zo 2.000 wolven geliquideerd – recentere gegevens ontbreken.
Als je de beschaving van een land zou afmeten aan de manier waarop het met grote wilde dieren omgaat, dan is Noord-Macedonië een ontwikkelingsland.
Albanië
De wolf heeft zich verspreid over het grootste deel van het grondgebied van Albanië, met inbegrip van de heuvelachtige, bergachtige en alpiene zones. De wolf is afwezig langs de westelijke kustzone, van Shkodra tot Vlora. Schattingen van de populatie lopen uiteen van 250 tot 1.200 dieren. Maar eigenlijk weet niemand hoeveel wolven er nu werkelijk aanwezig zijn in het land.
Officieel is de wolf er sinds 2014 beschermd door de nationale wetgeving en is het doden van wolven alleen toegestaan in specifieke gevallen, met een speciale vergunning. In de praktijk heerst er een wetteloze toestand. Bij gebrek aan handhaving wordt de wolf het hele jaar door bejaagd en gedood. Om wolven te bestrijden legt de mens zelfs aas dat vergiftigd is met strychnine (rattenvergif).
Als je dacht dat het niet meer erger kon dan in Servië of Noord-Macedonië: jawel dus.
Griekenland
Tot in de jaren 30 van de vorige eeuw was de wolf aanwezig op het hele Griekse vasteland. Vóór de jaren 40 werd hij uitgeroeid in de Peloponnesos, het grote zuidelijke schiereiland. In de jaren 60 verdween hij in de prefecturen Boeotië en Zuid-Fokida in Midden-Griekenland.
De remonte van de wolf begon in de jaren 80 door de afschaffing van het premiesysteem voor gedode wolven en door de ban op vergiftigd aas.
Vandaag zijn wolven aanwezig van Thracië, in het noordoosten, tot Boeotië, in centraal Griekenland. Ze leven in een grote verscheidenheid aan habitats. De grootste concentraties treden op in bergachtige gebieden met een lage bevolkingsdichtheid. De totale populatie wordt geschat op 800 tot 1.000 dieren.
De Griekse wolven zijn beschermd onder het Europees recht. Hoewel ook hier illegale jacht plaatsvindt, zijn er geen algemene wantoestanden zoals die overal in de Balkan – met uitzondering van Kroatië – schering en inslag zijn.
Bulgarije
In de jaren na de Tweede Wereldoorlog verdeelde het communistische regime in Bulgarije wilde dieren in de categorie nuttig of schadelijk. Wolven waren schadelijk en werden eind de jaren 50 bijna uitgeroeid tijdens een campagne tegen hondsdolheid.
In 1975 belandde de wolf als bedreigde soort op de rode lijst. Sindsdien herstelde de wolvenpopulatie zich langzaam. Vandaag zijn er weer 1.200 wolven in Bulgarije. Maar het onbegrip bij de bevolking en bij een deel van de overheid blijft erg groot.
Niet voor niets is Bulgarije voor schietgrage Vlamingen en Nederlanders een favoriete bestemming voor slachtsafari’s. Je vindt er probleemloos corrupte jagers en ambtenaren die de wolvenpopulatie moedwillig overschatten om vervolgens afschot te verantwoorden. Voor de luttele som van 2.750 euro kun je met het bedrijf Tophunt Travel uit Merelbeke, bij Gent, drie dagen lang je lusten botvieren in het Bulgaarse Rilagebergte. Je mag volop wolven en wilde zwijnen afknallen om ze mee naar huis te nemen.
En de Europese Commissie? Alweer staat die erbij en kijkt ze ernaar.
