Sommige wolven vestigen zich al vrij snel in een territorium dicht bij dat van hun ouders, andere lopen heel Europa door vooraleer ze een stek vinden die nog vrij is en die hen bevalt.
Wolf Alan
De jonge wolf Alan was de onbetwiste kampioen van de lange afstand en de meest bekende wolf van Europa, vóór wolvin Naya zich begin januari 2018 settelde in Belgisch Limburg en als first wolf near Brussels de wereldpers haalde.
De reu Alan werd geboren in de Lausitz, de regio ten zuidoosten van Berlijn, op de grens met Polen en Tsjechië. Die streek is de bakermat van de Duitse wolvenpopulatie. In 1998 arriveerde hier de eerste Poolse wolf, van daaruit groeide de populatie en verspreidde ze zich naar de rest van Duitsland.
Alan kreeg in de Lausitz een zender om en maakte een hoogst opmerkelijke reis. In een periode van 5 maanden, tussen 23 april en 26 september 2009, legde hij 1.500 kilometer af, hoofdzakelijk in noordoostelijke richting. Terwijl de meeste wolven uit de Lausitz naar het noordwesten migreren, liep Alan naar het gebied van waar zijn voorouders afkomstig zijn.
Hij liep dwars door het Poolse platteland, maar daar stopte het niet. Moeiteloos passeerde hij grote rivieren en drukke snelwegen. Uiteindelijk belandde Alan in Litouwen en daarna zelfs in Wit-Rusland. Daarbij speelde hij haasje over met een van de meest gesloten grenzen van Europa. Na meerdere passages over de Wit-Russische grens hield zijn zender ermee op en verdween Alan van de radar. Wie weet hoeveel verder hij daarna nog is gelopen.
Wolf Slavc
In juni 2011 werd in Slovenië vlak bij de grens met Kroatië een jonge mannetjeswolf gevangen. Wetenschappers van de universiteit van Ljubljana rustten hem uit met een halsbandzender. Hij kreeg de naam Slavc.
Nadat hij gevangen en gezenderd was, bleef Slavc nog bijna een half jaar in de roedel van zijn ouders. Maar plots, op 19 december 2011, registreerde de gps om zijn hals tekenen van migratie. Ineens stak Slavc de A1 tussen Trieste en Ljubljana over, een grote verkeersweg ver ten noorden van zijn thuisgebied. Hij was duidelijk on the move.
Zoals te verwachten viel, legde hij trajecten door grote open gebieden vooral ’s nachts af, maar niet altijd. Telkens wanneer de wolf door relatief open gebied liep, bestond de kans dat men hem zou aanzien voor een zwerfhond zonder eigenaar. Met de halsband om zijn nek zou niemand aan een wolf denken. Net om te voorkomen dat hij werd afgeschoten als zwerfhond lanceerden de wetenschappers diverse mediaberichten om plattelanders en jagers erop te wijzen dat een beschermde wolf met een halsband door de regio trok.
Slavc bracht drie dagen door in een bos bij de luchthaven van Ljubljana. Op alle plaatsen waar de wolf meer dan 24 uur had verbleven, gingen wetenschappers achteraf op zoek naar prooiresten. In het bos bij de luchthaven van Ljubljana vonden ze de resten van twee vossen die Slavc had gedood.
Op de ochtend van de laatste dag bij de luchthaven passeerde Slavc een open gebied en zette hij koers naar de Alpen. Behalve twee grote snelwegen vormde ook de rivier Drava een belangrijke barrière op zijn zwerfroute. Hij kruiste die over op een plek waar zij 280 meter breed was. Er was daar geen brug. Peilpunten aan weerszijden van de rivier lieten er geen twijfel over bestaan: de wolf was naar de overkant gezwommen.
Zijn volgehouden noordelijke looprichting bracht Slavc tot diep in de Oostenrijkse Alpen. Op een bepaald ogenblik boog hij echter af en koos hij voor een zuidwestelijke route door Oostenrijk.
Ergens onderweg in Oostenrijk kwam er een zichtwaarneming binnen van een wolf die mogelijk Slavc was. Het zou de enige waarneming zijn tijdens zijn hele zwerftocht. De rest van de tijd wist Slavc volledig onder de radar te blijven. Alleen de gps-ontvanger en de gsm in zijn halsband verraadden waar hij zich bevond. Elke drie uur werd zijn positie doorgeseind.
Slavc had een willetje en ging er helemaal voor. Hij stak verschillende hoge bergen over en liep tijdens de winter een gesloten vallei in waar de laagste pas op 2.600 meter hoogte ligt. Het sneeuwtapijt was er op dat ogenblik zes meter dik. Behoorlijk extreme omstandigheden, maar Slavc overwon ze allemaal.
In maart 2012 bereikte hij Italië en liep hij tot Valpolicella, ten oosten van het Gardameer en net ten noorden van Verona. Hier zag hij zich plots omringd door serres en wijngaarden. Voor het eerst doodde hij landbouwdieren langs zijn route: twee schapen en een geit.
Hij bleef een tijdje hangen in de streek, wellicht omdat er een privaat dierenpark was waar drie wolven werden gehouden, waaronder een vrouwtje. Maar na 12 dagen had Slavc het daar wel gezien en zette hij opnieuw koers naar het noorden, naar het Lessinia Regional Nature Park. Op de heenweg was hij al in die buurt gepasseerd, maar hij miste het park op een haar na.
Na een tocht van 2.000 kilometer ontmoette hij in Lessinia de vrouwtjeswolf Juliette. Toen de parkdirecteur in de sneeuw samenlopende sporen vond, werd duidelijk dat er spanning in de lucht hing. De Sloveense Slavc en de Italiaanse Juliette werden onafscheidelijk en zetten meerdere jaren na elkaar welpjes op de wereld.
De wolf van Thy
Een naam heeft hij niet, maar even inspirerend als de avonturen van Alan en Slavc is het verhaal van een andere, niet-gezenderde wolf uit de Oost-Duitse regio Lausitz.
Zoals de meeste van zijn streekgenoten trok de jonge wolf naar het noordwesten. Eerst verbleef hij een tijdje rond Hamburg, maar toen trok hij verder om via Sleeswijk-Holstein uiteindelijk helemaal naar het noorden van Denemarken te lopen. Daar, in Thy, werd hij dood teruggevonden. Hij was gestorven aan een hersentumor.
Zijn identiteit en herkomst konden worden achterhaald op basis van zijn DNA. Van de meeste wolven in Noordwest-Europa zit het DNA immers in een internationale database, waardoor de dieren kunnen worden gevolgd telkens wanneer ergens een verse drol of een dood schaap opduikt.
De onfortuinlijke wolf van Thy was een van de pioniers van de kolonisatie van Denemarken. In 2012 zat het schiereiland al eeuwen zonder wolven, maar amper twee jaar later was er in zowat alle Deense regio’s een wolf gespot of werd DNA aangetroffen. Zo snel kan het dus gaan.
Wandelwolf Punkti
Punkti was een wel erg extravagante wolf. Hij was ook zeer mobiel. Punkti werd geboren in een roedel op een groot militair oefenterrein bij Munster, in de Duitse deelstaat Nedersaksen. Als jongvolwassen wolf trok Punkti naar het westen. In maart 2015 liep hij onder veel belangstelling vier dagen door de Nederlandse provincies Drenthe en Groningen. De allereerste wilde wolf in Nederland sinds anderhalve eeuw!
De opvallende mannetjeswolf werd voor het eerst in Nederland gesignaleerd in Noord-Sleen. Hij trok via de Hondsrug naar de provincie Groningen, waar hij onder meer in Foxhol doodleuk door de straten liep. Via Bad Nieuweschans verliet de wolf Nederland om zo naar de heimat terug te keren.
Vlak bij Munster bedacht hij zich en liep opnieuw honderden kilometers naar Bremerhaven. Vandaar trok hij terug naar het zuiden. Op 15 april 2015 werd hij op de A7 bij Berkhof, boven de stad Hannover, door een vrachtwagen doodgereden. Na een lange zwerftocht stierf hij nota bene vlak bij zijn geboortegrond. Het was een tragisch einde van een kort, maar bewogen leven.
Punkti was geen gewone wolf. Hij was niet schuw en liep zorgeloos door woonwijken en bedrijventerreinen. Talloze mensen konden het dier fotograferen en op video vastleggen. In lokale media was hij live te volgen. Doordat Punkti zo ondernemend was en vanaf zijn geboortegrond bij Munster minstens 1.500 kilometer rondtrok, kreeg hij in Duitsland de bijnaam Wanderwolf. In Nederland werd dat wandelwolf.
Het zal maar je allereerste wolf zijn. Daar stonden onze Nederlandse collega’s van Wolven in Nederland dan. Al jaren vertelden ze consequent dat wolven bang waren voor mensen en toen kwam Punkti doodgemoedereerd de spotlights opeisen.
Er zijn ernstige vermoedens dat Punkti in zijn jeugd geconditioneerd raakte doordat militairen hem vanuit voertuigen allerlei lekkers hadden toegeworpen. Dat zou verklaren waarom hij tijdens zijn zwerftochten geen angst had voor het verkeer en zelfs aangetrokken leek tot allerlei vierwielers. Zo presteerde Punkti het onder meer om bij een filiaal van Action in Hoogezand te gaan snuffelen aan de geparkeerde wagens. Zijn gebrek aan angst voor voertuigen werd hem uiteindelijk ook fataal.
Zijn broer Kurti vertoonde hetzelfde afwijkende gedrag. Uit voorzorg werd hij als een van de weinige wolven in Duitsland ‘vrijgegeven’ voor legaal afschot.
De verongelukte Punkti werd vanuit Duitsland teruggebracht naar Nederland om onder handen te worden genomen door een taxidermist. Hij is nu te zien in Naturalis in Leiden.